2023-03-17

Jak zbudowany jest ząb?

Gdy patrzy się na ząb, można odnieść wrażenie, że jego budowa nie należy do skomplikowanych. A jednak ząb jest złożoną konstrukcją. Z jakich części i tkanek się składa? Odpowiedzi znajdziesz w naszym wpisie. Zapraszamy do lektury.

Z jakich części składa się ząb?

W pierwszej kolejności zajmijmy się budową anatomiczną zęba, czyli omówmy, z jakich składa się on części. A każdy ząb złożony jest z korony i korzenia oraz szyjki zębowej, która łączy te dwa elementy. Korona to część zęba znajdująca się ponad linią dziąsła, czyli ta, która jest widoczna. Korzeń natomiast znajduje się pod dziąsłem, tkwiąc w kości. Zęby przeważnie mają od jednego do dwóch korzeni, ale również większa ich ilość nie należy do rzadkości. Ich liczba i długość nie pozostają bez znaczenia dla stabilności zęba – im dłuższe są korzenie i im jest ich więcej, tym mocniej ząb jest osadzony w zębodole.

Z jakich tkanek jest zbudowany ząb?

Budowa histologiczna zęba (czyli to, z jakich składa się on tkanek) jest szerszym zagadnieniem. Na ząb składają się cztery główne tkanki: szkliwo, zębina, miazga i cement.

Zacznijmy od szkliwa, ponieważ jest ono najbardziej zewnętrzną tkanką zęba. Ta powierzchniowa warstwa, zbudowana z krystalicznego fosforanu wapnia (hydroksyapatytu) ma zaledwie 1-2 mm grubości. Ale choć jest taka cienka, skutecznie chroni pozostałe tkanki zęba przed działaniem zewnętrznych czynników. Udaje się to dlatego, że szkliwo to najtwardsza ze wszystkich substancji obecnych w ludzkim organizmie – nawet kości nie są aż tak twarde.

Pod szkliwem znajduje się zębina, zmineralizowana tkanka łączna. Funkcja tego żółtego, porowatego materiału jest podobna jak szkliwa – ma za zadanie ochraniać ząb. Zębina nie ma jednak twardości szkliwa, toteż łatwiej ulega ubytkom.

Zębina nie jest jednorodną tkanką. Tak naprawdę wyróżniamy aż trzy jej rodzaje. Zębina pierwotna jest wytwarzana podczas rozwoju zęba (proces ten ustaje, kiedy wykształci się już ostatecznie wierzchołek korzenia. Zębina wtórna jest wytwarzana z wiekiem już po tym, jak korzeń zostanie utworzony. Jest jeszcze zębina trzeciorzędowa, która jest wytwarzana w reakcji na określone bodźce, takie jak ubytki i zużycie zębów.

Tkanką umiejscowioną w centralnej części zęba jest miazga. Zbudowana podobnie jak zębina, jest jednak jedyną żywą tkanką zęba. Pełni funkcje odżywcze, a zatem dostarcza tlen i substancje potrzebne do prawidłowego funkcjonowania zęba. Oprócz tego miazga odpowiada również za odczuwanie bodźców i w pewnym stopniu pełni funkcję obronną, mianowicie w reakcji na określone czynniki produkuje dodatkowe warstwy zębiny izolującej miazgę.
Ostatnią z głównych tkanek zęba jest cement. Ta przypominająca kość substancja pokrywa korzeń. Owa tkanka o żółtawym zabarwieniu składa się zarówno z materiału organicznego (głównie kolagenu) jak i nieorganicznego (hydroksyapatytu) oraz wody. Jakie funkcje pełni cement? To przede wszystkim środek umożliwiający więzadłom przyzębia przyczepianie się do zęba, więc to właśnie cement odpowiada za stabilne umocowanie zęba w zębodole.

Zapraszamy na wizytę!

Niestety tkanki zęba są narażone na rozmaite zagrożenia – nie tylko próchnicę, ale także urazy mechaniczne. Przyjdź do Sorriso, a dowiesz się więcej o tkankach tworzących ząb i o tym, jak można je chronić. Na wizytę u nas możesz się zapisać, dzwoniąc pod numer +48 52 880 88 20 lub wypełniając formularz. Zapraszamy!